Nöbetçi Eczaneler
Türkiye genelinde yaz aylarında artış gösteren kene vakalarına karşı önemli bir adım atılıyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Veteriner Fakültesi’nde yürütülen bilimsel çalışmalar kapsamında, Türkiye’nin ilk kapsamlı kene risk haritası oluşturuluyor.
Yaklaşık 10 yıldır sürdürülen araştırmalarla, kenelerin yoğunlaştığı bölgeler, taşıdığı hastalıklar ve bu hastalıkların halk ve hayvan sağlığı üzerindeki etkileri detaylı biçimde inceleniyor.
SAMSUN, SİNOP VE TOKAT MERCEK ALTINDA
Çalışmaların odağında Samsun, Sinop ve Tokat illeri bulunuyor. Bu bölgelerde doğadan toplanan keneler, hem morfolojik hem de moleküler yöntemlerle analiz ediliyor. Özellikle:
Samsun’un Kızılırmak Deltası’nda Ixodes Ricinus türü,
Sinop’ta Ixodes Ricinus ve Rhipicephalus türleri,
Tokat’ta ise KKKA virüsünü taşıyan Hyalomma Marginatum türü keneler yoğun şekilde tespit edildi.
TEHLİKELİ HASTALIK ETKENLERİ BELİRLENDİ
Projede sadece Lyme hastalığına yol açan keneler değil; aynı zamanda Anaplazmozis, Riketsiyozis, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve Kene Ensefaliti (TBE) gibi tehlikeli hastalık etkenleri de araştırılıyor.
OMÜ Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Büyüktanır Yaş, iklim değişikliğiyle birlikte kene popülasyonunda belirgin bir artış yaşandığını vurgulayarak, “2002 yılında KKKA’nın görülmeye başlamasından sonra bu hastalığın ölümcül boyutlara ulaşması, konunun ciddiyetini artırdı” dedi.
GÖÇMEN KUŞLAR VE YABAN HAYVANLARI RİSK TAŞIYOR
Kızılırmak Deltası gibi göçmen kuşların uğrak noktalarında da kenelere rastlandığını belirten Prof. Dr. Yaş, “Keneler; kuşlar, kemirgenler, çiftlik hayvanları ve sürüngenler dahil birçok hayvanda bulunabiliyor. Özellikle yabani hayvanlar, kene ve hastalık taşıyıcılığı açısından önemli birer rezervuar” ifadelerini kullandı.
KENELER NASIL ÇIKARILMALI?
Prof. Dr. Yaş, vatandaşların özellikle araziye çıktıklarında beyaz ve kapalı kıyafetler giymeleri, çoraplarını pantolonlarının üzerine çekmeleri, dönüşte duş alarak vücutlarını kontrol etmeleri gerektiğini belirtti.
Kene tespit edildiğinde ise şu uyarıda bulundu:
> “Kene, çıplak elle kesinlikle çıkarılmamalı. En doğrusu sağlık kurumuna başvurmak. Ancak imkan yoksa, bir cımbızla deriye en yakın yerinden düz şekilde çekerek çıkarılabilir.”
RİSK HARİTASI YIL SONUNDA HAZIR
Prof. Dr. Yaş, kene risk haritasının 2025 yılı sonunda tamamlanmasının planlandığını belirterek, “Bu çalışma, hem halk sağlığı hem de hayvan sağlığı açısından Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın strateji geliştirmesinde kritik rol oynayacak” dedi.
