2. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yılı, Çin’in başkenti Pekin’de düzenlenen büyük bir askeri geçit töreniyle kutlandı. Törene, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, ve çok sayıda dünya lideri katıldı. Etkinlikte Kim Jong-un’un veliahtı olarak görülen kızı Kim Ju Ae de yer aldı.
TARİHİ TÖREN: ÜÇ GÜÇLÜ LİDER AYNI KADREDE
Tienanmın Meydanı’nda gerçekleştirilen törende, Çin Halk Kurtuluş Ordusu (ÇHKO) birlikleri resmi geçit yaptı. Çin’in en yeni silah sistemlerinin sergilendiği törende, Şi Cinping, Tienanmın Kapısı’nın balkonundan halka seslendikten sonra, Çang’an Bulvarı’nda konuşlu birlikleri teftiş etti. Bu, Şi’nin devlet başkanı olarak Tienanmın’da katıldığı üçüncü geçit töreni oldu.
Törende, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve Malezya Başbakanı Enver İbrahim gibi üst düzey liderler yer aldı. Türkiye’yi ise Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve Pekin Büyükelçisi Selçuk Ünal temsil etti. Bu katılım, Türkiye’den Çin’deki bu tür törenlere ilk kez bakan düzeyinde iştirak anlamına geliyor.
PUTİN VE KİM GÖRÜŞTÜ: ”RUSYA’YA YARDIM ETMEK KARDEŞLİK GÖREVİMİZDİR”
Törenin ardından Putin ve Kim Jong-un ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Putin, görüşmeye Kuzey Kore liderine daha önce hediye ettiği Rus yapımı Aurus makam aracıyla geldi. Görüşmede, 2. Dünya Savaşı’nda faşizme karşı verilen ortak mücadele vurgulandı. Putin, Kim’e hitaben yaptığı konuşmada şunları söyledi:
> “Sizin girişiminizle, özel askeri birlikleriniz yeni stratejik ortaklık anlaşmamız çerçevesinde Kursk bölgesinin kurtuluşuna katıldı. Askerlerinizin cesurca ve kahramanca savaştığını belirtmek isterim.”
Kim Jong-un ise ilişkilerin son bir yılda “her açıdan geliştiğini” belirterek, şu ifadeleri kullandı:
> “Bu anlaşma doğrultusunda kardeş Rus halkı ve ordusuyla omuz omuza mücadele ettik. Rusya’ya yardım etmek bizim için kardeşlik görevimizdir, ne gerekiyorsa yapacağız.”
KUZEY KORE’NİN GİZEMLİ ‘VELİAHTI’ İLK KEZ ÇİN’DE GÖRÜNTÜLENDİ
Törende dikkat çeken bir diğer detay, Kim Jong-un’un kızı Kim Ju Ae’nin de babasıyla birlikte resmi etkinlikte yer alması oldu. Uluslararası kamuoyu tarafından veliaht olarak değerlendirilen Kim Ju Ae, ilk kez bu düzeyde bir törende görüntülendi.
ANALİZ: ÇİN RUSYA VE KUZEY KORE ÜÇGENİNDE YENİ DÖNEM
Pekin’de gerçekleşen bu büyük tören, Çin-Rusya-Kuzey Kore arasındaki stratejik yakınlaşmanın bir göstergesi olarak değerlendirilirken, küresel güç dengeleri açısından da dikkat çekici mesajlar içeriyor. Uzmanlara göre, bu tür ortak gösteriler, Batı’ya karşı “çok kutuplu dünya” vizyonunun simgelerinden biri olarak öne çıkıyor.