E3 Ülkeleri, İran’a Karşı BM Yaptırımlarının Yeniden Uygulanmasını Talep Etti

İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’ın 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nı (KOEP) ciddi şekilde ihlal ettiğini belirterek, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) resmi başvuruda bulundu. Üç Avrupa ülkesi, “snapback” (tetikleme) mekanizmasını devreye sokarak BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe girmesini talep etti.

Avrupalı yetkililer tarafından Güvenlik Konseyi’ne sunulan mektupta, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini anlaşmada belirlenen sınırların ötesine taşıdığı ve nükleer programını şeffaflıktan uzak şekilde sürdürdüğü ifade edildi. Bu gelişmenin ardından BMGK, 30 günlük bir değerlendirme sürecine girdi. Bu süreçte konseye üye herhangi bir ülkenin veto hakkı bulunmuyor; bu da yaptırımların otomatik olarak yeniden yürürlüğe girmesi anlamına geliyor.

E3 ülkeleri, aynı zamanda İran ile diplomatik çözüm yollarına açık olduklarını belirterek, bu süreçte yeni bir anlaşma için müzakerelere hazır olduklarını da dile getirdi.

İran yönetimi ise henüz resmi bir yanıt vermedi. Ancak daha önce yapılan açıklamalarda, Batılı ülkelerin bu tür adımlarının “hukuki zeminden yoksun” olduğu ve İran’ın nükleer programının barışçıl amaçlar taşıdığı vurgulanmıştı.

2015 yılında imzalanan KOEP, İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlaması karşılığında uygulanan uluslararası yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesi ve İran’ın kademeli olarak anlaşma hükümlerine uymaktan vazgeçmesi, anlaşmayı fiilen işlevsiz hale getirmişti.