Avrupa Birliği (AB), İsrail vatandaşlarına uyguladığı vizesiz seyahat hakkını askıya alma seçeneğini gündemine aldı. Gelişme, İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da gerçekleştirdiği operasyonların uluslararası hukuk ve insan hakları açısından yarattığı endişeler nedeniyle ortaya çıktı.
Haziran 2025’te yürürlüğe giren yeni AB düzenlemesi, ciddi insan hakları ihlalleri durumunda üçüncü ülkelere yönelik vizesiz seyahatin iptal edilmesini kolaylaştırıyor. Bu bağlamda, İsrail’in özellikle Gazze Şeridi’nde sivil altyapıya yönelik saldırıları ve işgal altındaki topraklardaki yerleşim politikaları, AB içerisinde tartışmalara neden oldu.
İLK ADIM: İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
Avrupa Komisyonu tarafından başlatılan ön inceleme süreci kapsamında, İsrail’in AB ile imzaladığı ortaklık anlaşmalarına uygun hareket edip etmediği değerlendiriliyor. Komisyon yetkilileri, “İsrail’in insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair ciddi göstergeler var” açıklamasında bulundu.
ÜYE ÜLKELER İKİYE BÖLÜNDÜ
Konuyla ilgili olarak AB içinde görüş ayrılıkları yaşanıyor. İspanya, İrlanda ve Hollanda gibi ülkeler İsrail’e karşı daha sert tedbirler alınmasını savunurken, Almanya, Macaristan ve Çekya gibi ülkeler ise vize uygulamasının siyasi ve diplomatik etkilerinden endişe ediyor.
HENÜZ KARAR ALINMADI
Şu an itibarıyla İsrail vatandaşları, Schengen bölgesine 180 gün içinde 90 güne kadar vizesiz seyahat etmeye devam edebiliyor. Ancak bu hak, Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından verilecek olası bir kararla askıya alınabilir.
ETIAS DA YOLDA
Öte yandan Avrupa Birliği, 2025 sonu itibarıyla yürürlüğe girmesi planlanan ETIAS (Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi) uygulamasıyla İsrailliler dâhil tüm vizesiz ülke vatandaşlarına elektronik seyahat izni şartı getirmeyi planlıyor. Bu sistem, vize sayılmasa da önceden dijital onay alınmasını zorunlu hale getirecek.