İklim değişikliği ve çevre kirliliği, Dünya’nın doğal mevsim döngüsünü derinden sarsıyor. Bilim insanları, insan kaynaklı etkiler sonucunda artık iki yeni mevsimin daha ortaya çıktığını duyurdu: Sis mevsimi ve çöp mevsimi. Bu yeni dönemler, ekosistemleri bozarken geleneksel mevsimlerin düzenini de altüst ediyor.
SİS MEVSİMİ: ZEHİRLİ HAVA İLE GELEN YENİ BİR DÖNEM
Güneydoğu Asya’da her yıl yaşanan ve “sis mevsimi” olarak adlandırılan dönem, geniş çaplı orman yangınlarının neden olduğu yoğun dumanla bölgeyi kaplıyor. Özellikle Endonezya ve Malezya’da tarım alanlarını temizlemek için yakılan ormanlar, hava kalitesini tehlikeli seviyelere düşürüyor ve ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
Benzer bir durum ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de gözlemleniyor. Eskiden sadece yaz aylarında görülen yangınlar artık ilkbaharda başlayıp yıl sonuna kadar sürüyor.
ÇÖP MEVSİMİ: PLAJLARI PLASTİK SARDI
Bali’de ise Aralık’tan Mart’a kadar “çöp mevsimi” yaşanıyor. Muson rüzgarlarının yön değiştirmesiyle okyanus akıntıları, devasa miktarda plastik atığı sahillere sürüklüyor. Plajlar adeta çöplüğe dönüşüyor. Bu dönem o kadar tahmin edilebilir hale geldi ki, halk artık çöp mevsiminin ayını önceden biliyor.
Filipinler, Tayland ve hatta yaz aylarında ABD’nin doğu kıyısında da benzer atık dalgaları görülüyor.
BAZI MEVSİMLER ARTIK YOK
Öte yandan iklim değişikliği bazı geleneksel mevsimleri tamamen ortadan kaldırıyor. And ve Rocky Dağları’nda kış sporları sezonu, kar eksikliği nedeniyle büyük ölçüde çökmüş durumda. İngiltere’nin kuzeydoğusunda ise bazı kuş türleri artık her yıl aynı dönemde yuvalanmıyor. Bu, doğaya bağlı yaşayan topluluklar için ciddi bir değişim anlamına geliyor.
İlkbahar da artık daha erken gelirken, yaz mevsimi uzuyor ve yoğunluğu artıyor. Mevsimlerin kayması; tarımı, göç yollarını, insan sağlığını ve ekonomik döngüleri doğrudan etkiliyor.