Nöbetçi Eczaneler
Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD), sektörün 2025’in ilk 5 ayında da küçülmeye devam ettiğini açıkladı. Üretim %14.7, yurtiçi satışlar %9 oranında geriledi. TİAD Başkanı Akyüz, yerli tedarik yetersizliğine ve İGV uygulamasının yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekti.
Sanayi üretiminin temel yapı taşlarından biri olan takım tezgahları sektörü, pandemiden sonra yakaladığı büyüme trendini kaybetti. TİAD’ın 2025 yılı ilk 5 ayına ilişkin raporuna göre, sektördeki daralma 2024’teki %14.2’lik küçülmenin ardından bu yıl da devam ediyor. Yılın ilk 5 ayında yurtiçi satışlar %9, üretim %14.7 oranında düşerken; ihracat %6.1, ithalat ise %4.8 geriledi.
ÜRETİMDE ÇARPAN ETKİSİ BÜYÜK, ANCAK YERLİ PAY DÜŞÜK
TİAD Başkanı Murat Akyüz, takım tezgahlarının yalnızca üretimde değil, ihracatta da kritik rol oynadığını belirtti. Akyüz, “2024 yılında savunma, otomotiv, havacılık gibi stratejik sektörlerde takım tezgahlarının katkısıyla yaratılan ihracat 28 milyar dolara ulaştı. Sanayimize kazandırılan her bir takım tezgahı, yıllık ortalama kendi değerinin 15.6 katı kadar ihracat potansiyeli yaratıyor” dedi.
Ancak sektörün üretim kapasitesi, ihtiyacın çok gerisinde. Özellikle CNC tezgahlarda yurtiçi üretim, toplam ihtiyacın yalnızca %5’ini karşılayabiliyor. Bu da sanayiciyi yüksek teknolojiye ulaşmak için ithalata mecbur bırakıyor.
İGV YATIRIMI ZORLUYOR, KALİTEYİ DÜŞÜRÜYOR
Raporda dikkat çeken bir diğer unsur ise İlave Gümrük Vergisi (İGV) uygulamasının yarattığı etkiler oldu. Akyüz, hassas üretim yapan sektörlerin ihtiyaç duyduğu Japonya, ABD ve Tayvan menşeli makinelerin, İGV nedeniyle çok daha pahalıya temin edildiğini ve bunun üretim kalitesini olumsuz etkilediğini ifade etti.
Öte yandan, koruyucu önlem olarak getirilen İGV uygulamasının Çin’den yapılan ithalatı durdurmakta başarısız olduğu da raporda vurgulandı. 2019’da Çin’in toplam ithalattaki payı %8 iken, bu oran 2024 sonunda %23’e yükseldi. Çin’den yapılan ithalat miktarı 5 yılda %239 arttı.
MAKİNE ÇÖPLÜĞÜ UYARISI
TİAD Başkanı, uzun vadede kalitesiz ürün ithalatına dayalı yatırımların Türkiye’yi “makine çöplüğüne” dönüştürebileceği uyarısında bulundu. Akyüz, “Kalitesiz ürünlere yönelen yatırımların olumsuz etkilerini önümüzdeki 5 yıl içinde daha net göreceğiz. Bugün takım tezgahı üretim yatırımları Bulgaristan, Polonya ve Makedonya’ya kaymış durumda” dedi.
2024’TE ÜRETİM 1 MİLYAR DOLARIN ALTINA GERİLDİ
TİAD verilerine göre, 2024 yılında sektörün üretim değeri %23.2 azalarak 849 milyon dolara geriledi. Aynı yıl ihracat %17.5 düşerek 710,6 milyon dolara, ithalat %10.4 azalarak 1.66 milyar dolara geriledi. Yurt içi satışlar ise %14.2 düşüşle 1.79 milyar dolara indi.
Sanayicilerin yatırım yaparken kaliteli ve yüksek teknolojili ürünlere yönelmesinin stratejik önemde olduğunu vurgulayan Akyüz, “Teknoloji transferi ile sektör güçlendirilirse, savunma sanayisinde olduğu gibi takım tezgahlarında da yerli üretici firmalar çıkacaktır” ifadelerini kullandı.
Begen Medya: Seher Ulutaş
